Έρευνες δείχνoυν ότι 1-30% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κάποια μορφή άγχους. Υπάρχουν 13 διαφορετικές υποκατηγορίες των διαταραχών του άγχους που αναφέρονται στο τελευταίο Εγχειρίδιο Διαγνωστικών και Στατιστικών (χρησιμοποιείται από επαγγελματίες του ιατρικού τομέα για τη διάγνωση και τη θεραπεία ψυχολογικών καταστάσεων),  με τα συμπτώματα και τις φυσικές εκδηλώσεις να ποικίλλουν σημαντικά. Τα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιάζονται κυμαίνονται από δύσπνοια και διακυμάνσεις στον καρδιακό ρυθμό, μέχρι κρίσεις πανικού, εξάντληση, πονοκεφάλους, πόνο, αϋπνία. Το άγχος είναι μια σύνθετη κατάσταση που αντιμετωπίζεται γενικά με φαρμακευτική αγωγή ή/και με ψυχοθεραπεία.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, ο βελονισμός είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για το άγχος. Συστηματική ανασκόπηση του 2016 με περισσότερους από 400 τυχαιοποιημένους ασθενείς, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι “οι επιπτώσεις από τον βελονισμό στη θεραπεία του άγχους αποδείχθηκε ότι είναι σημαντική σε σύγκριση με τις συμβατικές θεραπείες”. Επίσης μεγάλες στις οποίες συμμετείχαν 120 τυχαιοποιημένοι ασθενείς, διαπίστωσαν ότι ο βελονισμός είχε σημαντική επίδραση στη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης σε σύγκριση με τη συμβατική θεραπεία που περιλαμβάνει φαρμακευτική προσέγγιση και ψυχοθεραπεία.

Το αυτόνομο νευρικό σύστημα (ΑΝΣ), το οποίο αποτελείται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΣΝΣ) και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΠΝΣ), ρυθμίζει τις εσωτερικές συνθήκες που είναι απαραίτητες για την επίτευξη της ομοιόστασης. Οι πληροφορίες λαμβάνονται από το σώμα και το εξωτερικό περιβάλλον και μια απόκριση παρέχεται είτε από το ΣΝΣ, το οποίο απελευθερώνει διεγερτικά σήματα, είτε το ΠΝΣ που απελευθερώνει σήματα για χαλάρωση. Αυτά τα σήματα κατευθύνουν το σώμα να αντιδράσει με πολύ διαφορετικούς τρόπους, όπως η αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της δύναμης συστολής της καρδιάς ή με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και την επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού. Μελέτες δείχνουν ότι ο βελονισμός έχει επίδραση και στα δύο νευρικά συστήματα, όπως αποκαλύπτουν μερικά ακόμα παραδείγματα που παρουσιάζονται παρακάτω.

Ένα από τα πιο ευαίσθητα μέτρα της ικανότητας του σώματος να αντιμετωπίσει το στρες είναι κάτι που ονομάζεται μεταβλητότητα καρδιακού ρυθμού (HRV). Αντί να χτυπάει σταθερά με τον ίδιο ρυθμό όπως ένας μετρονόμος, η καρδιά αλλάζει τον ρυθμό της με βάση την απόκριση της στο περιβάλλον. Ένα υψηλότερο HRV έχει συσχετιστεί με καλύτερη υγεία σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας, με χαμηλά επίπεδα άγχους. Ο βελονισμός έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να αντιμετωπίσει το άγχος μέσω της βελτίωσης του HRV.

Όταν το σώμα βρίσκεται υπό πίεση, μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος απελευθερώνει νευροπεπτίδια και έρευνες δείχνουν ότι ο βελονισμός μπορεί να ηρεμήσει αυτήν την απόκριση. Ο βελονισμός έχει επίσης αποδειχθεί ότι αυξάνει την απελευθέρωση ενδορφινών, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των φυσικών και συναισθηματικών αντιδράσεων στο άγχος, όπως ο πόνος, ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση και η πεπτική λειτουργία. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί βελονισμού έχουν άμεση επίδραση στη μείωση του άγχους.

Αν και υπάρχουν ηθικές και μεθοδολογικές προκλήσεις στο σχεδιασμό μελετών που συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα του βελονισμού με τη συμβατική θεραπεία του άγχους, διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι ο βελονισμός έχει οφέλη στη θεραπεία του άγχους. Μελέτες δείχνουν ότι ο βελονισμός είναι πιο αποτελεσματικός από τη φαρμακοθεραπεία και συγκρίσιμος με τη ψυχοθεραπεία.

DR. IOANNIS DIMITRIOU MD MLCOM PT CCH MSC PHD TCM MSC MHP MIP