Φυσιολογικός ο γρήγορος σφυγμός στα μωρά
Στην κλινική πράξη της Ασιατικής Ιατρικής (ΑΙ) στην Ελλάδα ερχόμαστε σε επαφή συχνότερα με ενήλικες, σπάνια με παιδιά και σπανιότατα με βρέφη. Τα βρέφη σύμφωνα με τον Λι Σι Τζεν (Lǐ Shí-zhēn, 李时珍) συγγραφέα του «Διδασκαλίες του Μπιν Χου για τη Σφυγμολογία» (bīn hú mài xué, 濒湖脉学) καθώς και τον Βανγκ Σου Χε (Wáng Shū-hé, 王叔和) συγγραφέα των «Κλασσικών Κειμένων του Σφυγμού» (mài jīng, 脉经) έχουν φυσιολογικά σβέλτο σφυγμό (shuò mài, 数脉).
Στους ενήλικες η ταχυπαλμία υποδηλώνει την ύπαρξη ρε-ζέστης. Ωστόσο στα βρέφη η ύπαρξη έξι παλμών ανά κύκλο αναπνοής είναι φυσιολογική. Όσο νεότερη η ηλικία, τόσο πιο γρήγορος είναι ο σφυγμός. Για αυτό και αναφέρεται πως τα παιδιά και τα βρέφη είναι γιανγκ ιδιοσυγκρασίας.
Φυσιολογικά όρια ταχύτητας σφυγμού ανά ηλικία: Έως 140 σφ/λεπτό σε νεογνά. Έως 120 σφ/λεπτό έως σε ενός έτους μωρά. Έως 1 10 σφ/λεπτό έως σε παιδιά τεσσάρων ετών. Έως 90 σφ/λεπτό έως σε παιδιά οκτώ ετών. Έως 80 σφ/λεπτό έως σε παιδιά δεκατεσσάρων ετών.
Σβέλτος σφυγμός σύμφωνα με τα «Κλασσικά Κείμενα του Σφυγμού» ορίζεται ως ο σφυγμός ο οποίος εμφανίζεται έξι φορές σε ένα κύκλο αναπνοής (yī xī liù zhì,一息六至). Τα κείμενα «Απλές Ερωτήσεις» (sù wèn, 素问) αναφέρουν για το σβέλτο σφυγμό πως «το γιν δεν νικά το γιανγκ» (shù wèi yīn bù shèng yang, 数为阴不胜阳) με αποτέλεσμα «ο σφυγμός να έρχεται πολλές φορές» (gù mài lái tài guò, 故脉来太过). Σύμφωνα με τον Λι Σι Τζεν ο σβέλτος σφυγμός προκύπτει όταν η γιανγκ χουό-φωτιά είναι υπερβολική ή το γιν υγρό έχει βλαφτεί. Όταν ο Λι Σι Τζεν μιλάει για γιν υγρά που έχουν βλαφτεί, προφανώς εννοεί για όλο το εύρος των παθολογικών καταστάσεων, από ελαφριές καταστάσεις που μπορεί να οφείλονται σε γιν ανεπάρκεια του νεφρού έως επικίνδυνες για την ζωή καταστάσεις όπως η οξεία αιμορραγία. Τα κλινικά συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το σβέλτο σφυγμό είναι ανησυχία, σύγχυση και ντελίριο. Ο σβέλτος σφυγμός εμφανίζεται συνήθως σε σύνδρομα ζέστης των φου-οργάνων. Επίσης ο σβέλτος σφυγμός συμβαίνει όταν το γιανγκ τσι είναι σε κατάσταση υπερβολής. Αυτό μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις όπως φωτιά της σιν-καρδιάς ή φωτιά του σεν-νεφρού, σε καταστάσεις ανεπάρκειας ή υπερβολής. Ο σβέλτος σφυγμός που είναι μεγάλος και ισχυρός υποδηλώνει φωτιά υπερβολής και η αντιμετώπιση του θα πρέπει να περιλαμβάνει μείωση και ψύξη. Ο σβέλτος σφυγμός που είναι λεπτός και αδύναμος υποδεικνύει ανεπάρκεια της φωτιάς και αντιμετωπίζεται με τη θέρμανση και τόνωση.
Ο σβέλτος σφυγμός σε συνδυασμό με άλλους σφυγμούς και πιθανές σχετιζόμενες παθολογικές καταστάσεις
Γρήγορος και επιπλέων σφυγμός (fúmài, 浮脉) συνήθως δείχνει επιφανειακή ζέστη.
Γρήγορος και δυνατός σφυγμός δείχνει υπερβολική ζέστη.
Γρήγορος και αδύναμος σφυγμός (ruò, 弱脉) υποδεικνύει ζέστη ανεπάρκειας.
Γρήγορος και βυθισμένος σφυγμός (chénmài, 沉脉) συνήθως υποδηλώνει εσωτερική ζέστη.
Γρήγορος, αδύναμος και επιπλέον σφυγμός ( fúmài, 浮脉) συνήθως δείχνει σύνδρομο γιν ανεπάρκειας μαζί με φωτιά ανεπάρκειας.
Ένας γρήγορος, δυνατός και βυθισμένος σφυγμός συνήθως δείχνει σύνδρομο εσωτερικής φωτιάς υπερβολής.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε τι λέει η κλασσική ιατρική για το σβέλτο σφυγμό. Ο σβέλτος σφυγμός μπορεί να έχει να κάνει με επείγον καταστάσεις όπως καρδιακές παθήσεις, απώλεια αίματος, ηλεκτρολυτικές διαταραχές αλλά και με λιγότερο επικίνδυνες καταστάσεις όπως αναιμία, υπέρταση, υπερθυρεοειδισμό, άγχος, πυρετό, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή/και καφεϊνούχων ροφημάτων, φάρμακα, ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη κα.
DR. IOANNIS DIMITRIOU MD MLCOM PT CCH MSC PHD TCM MSC MHP MIP
Βιβλιογραφία
1. Li Shi-zhen . Bin-hu’s Teachings on Pulse Diagnosis (Bīn Hú Mài Xué, 濒湖脉学). 1564
2. Bob Flaws. The Secret of Chinese Pulse Diagnosis. Blue Poppy Press 1999
3. Tie Tao-deng . Practical Diagnosis in Traditional Chinese Medicine. Sydney: Churchill Livingstone 1999
4. Will Morris. Pulse Diagnosis: A Multi Dimensional Method of Pulse Balancing. Notes